دزلی بهشت گمشده ایران

حضور استاندار ونماینده ی مردم مریوان و سروآباد در مجلس برای افتتاح رسمی مرز مله خورد دزلی

هورامی:تخوا حیف نیا آنیشا کوشمه؟؟!!!!

کوردی:تخوا حیف نیه امانه بیکژین؟؟!!!!

فارسی:حیف نیست اینهارو شکار کنیم؟؟!!!!

kuordestan

mariwan

darband dezli

اینجا اروپا نیست ....دزلیه
 

شنیدن کی بود           مانند دیدن!!
 

ملا حسن دزلی فرزند ملا محمد بن محمدرضا در سال 1275 از خانواده ی مردوخی در هورامان بدنیا آمد. در ده سالگی شروع به تحصیل كرد. سپس نزد شیخ یوسف «ده گاشیخان» صرف و نحو و منطق را فراگرفت. نزد عالم بزرگ هه ولیر نیز كسب علم كرد. سپس به سلیمانیه رفت و بعد به موكریان آمد. در خدمت استاد اعظم هه ولیر اجازه ی اجتهاد گرفت و در روستای «سه نگان» به تدریس پرداخت. و بعد نیز در ده گاشیخان تدریس نمود. چندی بعد ده گاشیخان را به قصد «دزلی» ترك نمود و در بانی شار از مناطق همجوار «شاره زور» هم به تعلم پرداخت. گفتنی است ماموستا حسن بنا را براین نهاده بود كه هركجا كه عالمی باشد از وی كسب علم كند. ماموستا دزلی نیز همانند اكثر علمای كردستانات، پیرو مشایخ طریقت نقشبندی بوده اما مرید هیچ شیخی نبود [اصطلاحا دست بیعت نداده بود]. ملااحمد برادرزاده ی ماموستا حسن میگوید: وی بسیار اهل مطالعه و تحقیق در علوم دینی بود مخصوصا در فقه و اصول. و مرید هیچ شیخی از شیوخ كردستانات نبود. البته وی اشعار عرفانی فراوانی دارد و از پیروان عرفان و تصوف بوده است. ماموستا دزلی بسیار اهل عبادت بود. دعای بسیار میخواند و از زكات به دركردن اموال همیشه افراد را نصیحت میكرد. بسیار قـانع بود تا جایی كه یك زمانی، تعدادی از روحـانیون مریوان بدیدار او میروند. او یك آش بسیار ساده و مقداری نان بلوط برای آنان حاضر میكند. یكی از ماموستایان [به مزاح] میگوید: جناب ماموستا! این چه طرز مهمانداری است؟ حال كه گوشت و برنج به ما ندادی لااقل كمی نان شیرینی برایمان فراهم میكردی! ماموستا حسن رحمه الله در جواب میگوید: من نان حرام نمیخورم و نان حلال هم چون سخت بدست می آید نمیتوانم زیادی آنرا طلب كنم! او با علما و مشایخ كردستانات دیدار و یا نامه نگاری داشته است. از جمله با ماموستا عبدالعظیم مجتهد، از بزرگترین عالمان كردستان گفتگو كرده است. او در نامه ای به او یك شعر را كه به اقتباس از یك غزل حافظ شیرازی است برایش میفرستد كه برخی ابیات آن بدین گونه است: « باد صبا ده خیله ك! از حد گذشت شوقم ، بهر عزیمت شهر آخیز كن رجا را/ از عاشقان گذر كن وز «ئاویه ر» نظر كن ، برو به آن نواحی و آن شهر دلنوا را/ بگشای چشم عرفان در جستجوی یاران ، دریاب آستان «عبدالعظیم» ما را/ چون می رسی به خدمت اكرام كن به حرمت ، تقدیم كن به ذلت عرض سلام ما را» ! وی با ملاباقر بالك، ماموستا كلاشی هورامان، ماموستا قاضی، هه ژار و هیمن [دو تن اخیر از شاعران بودند] نیز دیدار داشته. او از خود یك دیوان بجای گذاشته است.

روستاي دزلي از توابع بخش مرکزي شهرستان سروآباد در استان کردستان، با مختصات جغرافيايي 46 درجه و 9 دقيقه طول شرقي و 35 درجه و 22 دقيقه عرض شمالي، در فاصلة 28 کيلومتري شهر سروآباد و 115 کيلومتري مرکز استان (سنندج) قرار دارد. ارتفاع اين روستا از سطح دريا 1400 متر است و اطراف آن را کوه و دره فرا گرفته است. روستاي دزلي از شمال به کوه قلعه زمان ( قه لا زه بان)، از جنوب شرقي به کوه مهدي و معدن سنگ ساختماني، از شرق و شمال شرقي به کوه سپي که مه ر، از شمال و شمال شرقي به دره دوله ناو و از غرب به کردستان عراق محدود شده است. روستاي دزلي تحت تأثير اقليم کوهستاني تابستان هاي معتدل و دلپذير و زمستان هاي سرد دارد. اين روستا، تاريخي کهن دارد. مسجد باشکوهي که از دوران خلافت خلفاي راشدين برجاي مانده است، آرامگاه دوازده (12) اصحاب و ساير بناهاي تاريخي گواهي بر اين مدعاست. مردم روستاي دزلي به زبان کردي (گورانی) سخن مي‏گويند، مسلمان و پيرو مذهب تسنن هستند. چشم انداز و طبيعت کوهستاني، چشمه هاي جوشان، باغ هاي سرسبز و انبوه پيرامون روستا، فضاي دلپذيري براي گردشگران ايجاد کرده است. روستا را کوه‏هاي زيبايي از شاخه هاي رشته کوه هاي زاگرس فرا گرفته اند، که محل مناسبي براي ورزش کوهنوردي است. از جمله آن ها مي توان به کوه "دالاني" به ارتفاع 2564 متر اشاره نمود که در نزديکي جنوب غربي روستا قرار دارد و از جنوب شرقي به کوه "کمانجه ر" مي پيوندد. کوه "دالمز"، با ارتفاع 1930 متر در غرب روستا واقع شده و سرچشمة رود "چم شيان" مي‏باشد. اين کوه از غرب به کوه "موجات" مي پيوندد. کوه "مهدی" که بسيار زيبا است از انواع گياهان دارويي مانند گل ختمي، آويشن، رازيانه، پونه، خاکشير، گون و درختچه هاي متعدد پوشيده شده است. از ديگر جاذبه هاي طبيعي روستا مي توان از چشمه "خان" و چشمه "دزلي" و همچنين باغ هاي سرسبز و انبوه اطراف روستا نام برد. گفته مي شود که مسجد قديمي روستا به دورة خلفاي راشدين مربوط است. تپه هاي باستاني قلعه، گورستان و مزار مشاهير روستا از جمله ملا حسن دزلي، ملا مصطفي مردوخي و زيارتگاه و مزار 12 اصحاب، از جاذبه هاي تاريخي روستاي دزلي به شمار مي آيند. مردم روستاي دزلي همانند مردم ساير روستاهاي کردستان، در برگزاري مراسم ديني و ملي شرکت مي‏کنند. بازي‏هاي محلي روستا عبارتند از: گرزان، زوران، قلاني، سه باز، هلوکاني و هلک ملک. موسيقي جايگاه ويژه‏اي در ميان مردم دزلي دارد. از جمله آواهاي رايج در اين روستا مي‏توان به سياه چمانه، چپله و کناليل اشاره کرد. رقص محلي و معروف اين روستا "هل پرکه" نام دارد و براي بالا بردن توان جسمي شرکت کنندگان است که در هفت ريتم و با موسيقي اجرا مي‏گردد. پوشاک مردان روستاي دزلي، مشتمل بر چوخه، پانتول، ملکي، لفکه سوراني، شال، دستار، فرنجي، کله بال است؛ زنان نيز، از لباس کردي شامل جافي، کلنجه، شال، کلاه و کمله استفاده مي‏شود. صنايع دستي روستاي دزلي مشتمل بر گيوه بافي، جاجيم بافي، موج بافي و چخورانک است. معروف ترين غذاهاي محلي اين روستا، شامل دوينه، شلمين، دوخوا يا آش دوغ، ولوش، کلانه و يکاوه مي باشد. کلوچه هاي محلي "کليره" و "برساق" دو شيريني معروف محلي اين روستا هستند. دسترسي: روستاي دزلي از طريق شهرهاي سروآباد، مريوان و سنندج قابل دسترسي است و جاده‏هاي منتهي به اين روستا، از شهرهاي مذکور آسفالت مي‏باشد.